15 Μαρ 2011

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ο περίφημος Μηχανισμός των Αντικυθήρων, το σημαντικότερο ίσως τεχνολογικό επίτευγμα της αρχαιότητας, που ανακαλύφθηκε το 1900 σε ένα αρχαίο ναυάγιο και σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, δεν έχει σταματήσει να κεντρίζει τη φαντασία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Φωτογραφίες από τα πρωτότυπα ευρήματα και τις προσπάθειες ανακατασκευής

Τώρα, ένας δημιουργικός σχεδιαστής, μετά από επίπονη προσπάθεια, έφτιαξε ένα λειτουργικό αντίγραφο του μηχανισμού με τουβλάκια Lego.

Ο σχεδιαστής και μηχανικός της Apple Άντριου Κάρολ, μετά την αρχική ιδέα που είχε ο δημοσιογράφος Άνταμ Ράδερφοντ, δεν έφτιαξε ένα απλοϊκό παιδικό παιχνίδι, αλλά χρησιμοποίησε 1.500 εξειδικευμένα τουβλάκια και 110 γρανάζια Lego Technic.

Ο Μηχανισμός, σύμφωνα με τους επιστήμονες που τον μελέτησαν, είναι στη ουσία ένας αστρονομικός υπολογιστής (ο αρχαιότερος γνωστός κομπιούτερ) για την πρόβλεψη των ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων. Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε περίπου το 150 π.Χ. και, από τότε που ανακαλύφθηκε, έχει εκπλήξει τους επιστήμονες όλου του κόσμου με την τεχνική του πολυπλοκότητα και το εύρος των γνώσεων που προϋποθέτει.

Έχει αναδημιουργηθεί πολλές φορές, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που κατασκευάστηκε ένα αντίγραφο από Lego, το οποίο μάλιστα λειτουργεί κανονικά.

Δείτε την κατασκευή και τη λειτουργία της στο video που ακολουθεί:


Η ιστορία της ανακάλυψης του μηχανισμού

Η νεότερη ιστορία του εκπληκτικού αυτού αντικειμένου αρχίζει όταν στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. ένα πλοίο φορτωμένο με έργα τέχνης και πολύτιμα αντικείμενα, που κατευθυνόταν μάλλον προς τη Ρώμη, βουλιάζει κοντά στα Αντικύθηρα.

Περίπου δυο χιλιάδες χρόνια μετά, την Ανοιξη του 1900, δύο καΐκια με σφουγγαράδες από τη Σύμη ανακαλύπτουν έναν από τους σπουδαιότερους θησαυρούς της αρχαιότητας. Η πολιτεία τότε φροντίζει για την ανέλκυση, τη συντήρηση και την έκθεση των εκατό περίπου αγαλμάτων και άλλων αντικειμένων που βρέθηκαν - και τα οποία σήμερα στεγάζονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Η μελέτη του μηχανισμού

Ο μηχανισμός κίνησε αμέσως το ενδιαφέρον κάθε είδους ερευνητών της αρχαιότητας. Ήταν ένας αστρολάβος; Ήταν ένα πλανητάριο, ένα αστρονομικό ρολόι; Ή κάτι άλλο;

Η επιστημονική έρευνα προχωρούσε πολλές φορές στα σκοτεινά, αφήνοντας περιθώριο στη φαντασία, που δεν ήθελε και πολύ να ξεπεράσει τα όρια της λογικής. Ότι πρόκειται για έναν μηχανισμό είναι σίγουρο, και μάλιστα για τον πιο σύνθετο μηχανισμό της αρχαιότητας (2ος-1ος αιώνας π.Χ.), που δεν έχει παρόμοιό του στα 1.300 χρόνια που ακολουθούν. Είναι επίσης βέβαιο ότι σχετίζεται με φαινόμενα του ουρανού και ότι αποτελεί ένα είδος πολύπλοκου μηχανικού υπολογιστή.

Σε αυτά τα ερωτήματα έχουν προσπαθήσει επί δεκαετίες να απαντήσουν πολλοί μελετητές του Μηχανισμού, συνεπικουρούμενοι από την τεχνολογία της εποχής τους. Η διεθνής ομάδα που συγκροτήθηκε πρόσφατα για την εξ υπαρχής μελέτη του Μηχανισμού έχει ως εφόδια τις προγενέστερες μελέτες αλλά και τη μοναδική βοήθεια των πλέον καινοτόμων τεχνολογιών, οι οποίες υπόσχονται –και έχουν ήδη αρχίσει να δίνουν– θεαματικά αποτελέσματα.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες στο Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων

Άλλες πηγές πληροφόρησης για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων:

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Ιστορία της Τεχνολογίας του Στ. Γ. Φραγκόπουλου, Δρ.Μηχ., Καθηγητή ΤΕΙ Αθήνας)